Jerzy Żelazny "Ptaki Świętej Góry", Oficyna Wydawnicza AGATON, Polanów 2010, str. 214
Już druga w tym roku publikacja polanowskiego pisarza - po książce Za wcześnie do nieba. Lecz całkowicie odmienna, choć też prozą. Tym razem Jerzy Żelazny wydał zbiór legend pod tytułem Ptaki Świętej Góry. Legendy i opowieści o Świętej Górze Polanowskiej. To następna pozycja autora w tej kategorii. Gdyż 4 lata wcześniej ukazał się Duchy polanowskich wzgórz - także zbiór legend (omówienie w "Latarni Morskiej" 4/2006; kopia na internetowej stronie LM).
Rzecz wydano starannie, w twardej oprawie, z barwnymi ilustracjami Włodzimierza Kuklińskiego.
"W poprzednim tomie - jak informuje autor we wstępie - znalazły się legendy związane z Polanowem i miejscowościami położonymi w pobliżu, natomiast w obecnym zamieściłem tylko te, które są związane ze Świętą Górą Polanowską. Cztery legendy z poprzedniego tomu, opowiadające o zdarzeniach na Świętej Górze, włączyłem do niniejszego zbioru. Zostały nieco zmienione.
Wzgórze to od ponad tysiąca lat znane jest jako miejsce świątynne, na którym wyznawcy różnych kultów religijnych czcili swoich bogów. Najbardziej zasłynęło to miejsce po chrystianizacji Pomorza. Znajdował się tam kościół (kaplica) z cudownym obrazem Matki Boskiej, rozwinął się ruch pątniczy."
Jerzy Żelazny szesnaście legend i opowieści podzielił na trzy części, kierując się czasem historycznym. Część pierwsza dotyczy okresu przedchrzecijańskiego, to jest czasu pogańskich kultów Słowian. Część druga obejmuje okres po chrystianizacji Pomorza - do czasów reformacji - przyjęcia przez szlachtę i dynastię książąt pomorskich religii ewangelickiej jako wyznania państwowego. I grupa opowieści oraz legend ostatnia - tyczy okresu po zwycięstwie reformacji na Pomorzu.
Rzecz czyta się dobrze. Posiada wszystkie atrybuty przynależne tej formie literackiej: jednorodny język, konsekwentnie prowadzone ciągi narracyjne, wreszcie interesującą fabułę - bogatą w szczegóły. Zwłaszcza odbiorcy młodsi będą mieli czytelniczą frajdę.
Wanda Skalska
